Rueji di hîrî çî sunnet î:
1- Înson bizon şew bî a, fitarî yé xwi ecele ra pé xurma kenu a
2- Paşîv nizdî yé fecir di werdiş. Wiriştiş paşîv sunnet u. Pé çend xurmon zî bu paşîv werdiş sunnet u.
3- Qalon xirabon ra xwi pawitiş. Zé zuron, xiybet, kufur vatiş, xeberon çarnayiş.. In vateyon ra xwi pawitiş ferzu u la aşmé ruejî di xwi daha zaf pawitiş sunnet u.
Mesela ték merdimon yew ruejigurotox hérs bikerén seméd nîşiyayiş xér ruejî pé ziwon yaxut pé qelb xwi wa vaju; “ez ruejiguretox a”.
Bî onyon sunnét bîn zî estî:
- Çîyon mekruhon ra xwi pawitiş
- Hecemat ra dur vindertiş
- Vér fecir xwi şitiş
- Zaf Qur’on wendiş
- Zaf sedeqa dayiş
- Şar kîyé xwi rî wer u pueton guretiş
- Fitar di ina dua wendiş: “ Ya Rebbé mi! Mi qé Ti rueji guretu u mi Ti rî bawarî kerda u pé rizqé Ti mi ruejé xwi a kerd.
MEKRUHON RUEJÎ
1- Çîyon îştah akerdoxon nîonyayiş u gueştarî nîkerdiş
2- Çîyon weş buy donayişon ra dur vindertiş
3- Bîla sebeb onyayiş tomé wér
RUEJEYON MEKRUH U HEROM
Ponc ruéj estî é ruejon di rueji guretiş heromu u ruejé in ruejon batal u: Rueja rueşon Remezon u Qurbonon u rueja Tekbîr teşrîqon bad rueşon rueja verîna Qurbon dima yenî.
Rueja şuphe di rueji guretiş mekruh u. Rueja şek rueja aşmé Recép peyînu u rueja aşmé Remezon verîn a. Rueja şek; a rueja remezona hîrisina u a ruej di hewa akerdo u aşm nîyena vînayiş.
QEZA U KEFFARETA RUEJÎ
Her kom aşma ruejî di yew cînî di rî wazenu wa cînîyé yi bu u wazenu wa yew cînî bîn bu, cîma bikeru yi ser lazimu di aşm pîser rueji bigeru. Cînî rî çîk kefaret lazim nî u. Eger néşku di aşm pîser rueji bigeru şéşt heb (60) feqîr don werdiş yanî 60 heb fitir donu. Yew ser ina ceza bibu u bimiru qé yi şéşt heb fitir yenî dayiş.
Însonék seméd extîyarî néşku rueji bigeru qé her ruej yew fitir donu.
Cînîya hemlî u qij lawnayox eger bitersu seméd ruejî guretiş qé ya yew zirar bivirazyenu ruejé xwi xeripnena/wena u baco qeza kena. Eger qé qij yew zirar bivirazyu ruejé xwi wena/xeripnena u hem qeza kena u hem qé her ruej fitrék dona.
Înson nîweş u mizafir ruejé xwi wenu u baco qeza kenu. Eger nîweşî yé yi rî şîfa çinî bu qé her ruej fitrék donu.
Yew înson yew gon/con yaxut mal ancax pé ruejé xwi xeripnayiş bixelisnu ruejé xwi xeripnenu u hem qeza kenu u hem kefaret donu.
Merdim eger ruej gurî xwi nîkeru u mal yi telef bibu yaxut zaf zirar bivînu, ruejé xwi wenu. Yew ten eger nîxebityu u néşkenu wer u pueton bigeru ruejé xwi xeripnenu. Zaf nîwenu, qas mîyoné xwi raşt bikeru wenu. Kîtabon TUXFE U NÎHAYE di ina Fetwa eşkera beyan bî a.
