Kuran'ı Kerim'i son yıllarda genelde meali ile beraber okumaya çalışırım. Hazinelerini her okuyuşta yeniden açar ve bazen kimi ayetler de zihninizi canlı tutarak size mesajlar aktarır. Son 1 yıllık süreçte gözümüze, gönlümüze akan ayetlerden birinde geçen " angarya" kelimesini açmaya kayda değer bulduğumu belirtmek isterim.

Ramazan ayında diğer aylara göre daha cömert olan Efendimizin bu ahlakının da topluma yansımasını bizzat görüyoruz.

Fitre, zekat, kumanya yardımı ya da iftar davetleri bu ilahi programın meyveleridir.

Özellikle Efendimiz'e hitaben Bedevilerden bir kısmının malının hayır yolunda harcanmasının canının çıkması ile eşdeğer görülmesi, cihanşümul olan ayetlerin bize yansıdığını da görmemizi sağlıyor.

Angarya kelimesi sadece kur'an-ı Kerim'de Tevbe Suresi 98 ayette geçmektedir. Bedevilere nispet edilen kavram mealen şöyledir.

"Bedevilerden kimileri var ki Allah yolunda harcayacağını angarya sayar ve sizin başınıza belalar gelmesini bekler."  Ayette de görüldüğü üzere göze çarpan İnfak etmeyi çağrıldıklarında bunu angarya olarak görmeleri ve belki bunun bir sonucu olarak da verdiği infakın belaya dönüşme isteğidir. Yani mala karşı öyle bir tamahları var ki bunun paylaşılmasını, hayır olarak dağıtılmasını beddua sebebi bile olarak görebiliyorlar.

Gönülden verme, İnfak etmenin oluşmadığı karakterlerde Allah için Yapılan harcamalar angarya olarak görülür. İşte şu malımı Allah yolunda verdim diye zarar ettim, bu malın boşa gitti, telef oldu gibi bir düşüncenin İzdüşümü olarak değerlendirmemiz mümkündür.

Aslında bu düşünce aklımla malı ben kazandım, benim hakkım, sadece kendim için kullanacağım demenin Karun'cası'dır.

Bendeki ticari zeka ile bu mala sahip oldum denilerek nefsini ilahlaştırma nın kısa kestirme  yoludur. Malı verenin Allah olduğunu unutma, kulağının üzerine yatmadır. Burada şunu ciddi bir şekilde sorgulamamız gereklidir.

 "Vermeyi istemeseydi, istemeyi vermezdi" geleneğinden gelen bir dinin müntesipleri olarak bu "angarya" hastalığının bulaştığını görüyoruz. Müslüman'ın öncelikli görevi İslamın temel kaidelerinden olan "Zekat'ı" eksiksiz olarak hesaplayıp, tam bir teslimiyet de geciktirmeden vermesidir.

 Malın 40'ta 40'ını verene, 40'ta birini şükür olarak verip, hem malı temizlemek hem de ihtiyacı olanın hakkını vermektir. Burada dikkat edilmesi gereken bu konuda gevşek davranılmamalı, çevre yolları kullanılmamalı ben ne yapıp etsemde zekat vermesem mantığına gidilmemesi gerekmektedir. Malın ve ömrün sahibinin Allah olduğu unutulmamalıdır.

Diğer bir hayır çeşidi olan İnfak rızık olarak verilenin içinden de verilebileceği gibi malın arta kalanından da verilebilir. Hayrın üst derecesi olan İsar ise "ihtiyacı olduğu halde kendi nefsini kardeşine tercih etme" olarak biliniyor.

Bu din'in temellerinden olan öğüt verme, nasihatın hepimize her zaman lazım olacağını akıldan çıkarmamak gerekir. Hayır hiç yapılmıyor ya da infaka yüklenen tek anlam  "angarya" gibi bir anlaşılma da çıkarılmamalıdır. Özellikle Zekat, İnfak, İsar gibi İslam'ın şiarlarına en yüksek perdeden sahip çıkan bu ülkenin haklarıdır.

 Demek istediğimiz hayırda öncelikleri karıştırmamak, en ideal mümin kavramını yakalamak ve Allah yolunda harcarken gönül huzuru ile yapmaya bir katkı sağlamaktır. Eğer ki bu ayetler kur'an-ı Kerim'de yer bulmuşsa hastalığı tedavi etmek içindir.

 "Yaptığın iyiliği çok görüp başa kakma" (Müddessir 6)

"İşte sizler öyle kimselersiniz ki, Allah yolunda harcamaya çağırıyorsunuz da, fakat içinizden bir kısmı cimrilik ediyor. Halbuki cimrilik eden ancak kendisine karşı cimrilik etmiş olur. Zira Allah zengindir, Siz ise yoksulsunuz. Eğer hak çağrısına sırtınızı dönerseniz, Allah sizin yerinize başka bir topluluk getirir. Sonra onlar sizin gibi olmazlar. (Muhammed 38)

Özellikle Bedevinin kötü ahlakı olarak isimlendirildip zem edilen ve yaptığı hayrı "angarya" olarak gören kişilerden olmaktan Allah'a sığınmalı ve ona bolca dua etmeliyiz. Bu kötü ahlaktan  kurtulma duasıyla. Wesselam