Bingöl ile ilgili yazı dizimizde bu hafta; İstihdam ve çalışma hayatı ile ilgili bilgileri sizlerle paylaşmak istiyoruz.
Bingöl’ün, 1936 yılında il olduktan sonra bugüne kadar ki en büyük sorunu işsizlik ve istihdam sorunu olmuştur.
Türkiye 2008 yılında işsizlik oranını tek rakamlarda düşürdüğünde, bu oran Bingöl’de %14,8 olup, Türkiye ortalamasının çok üstündedir.
Sosyal güvenlik kapsamında aktif çalışanların il nüfusuna oranı yalnızca %9,52’dir ve bu oran Türkiye ortalaması olan %20,66’nın yarısından daha azdır.
2013 TUİK verilerine bakıldığında, bu durumun çok fazla değişmediği gözlenmektedir.
Ancak daha doğru bir bilgiye sahip olmak için verileri 2001 itibari ile almak daha doğru olur.
2001 verilerine göre Bingöl’ün kişi başına düşen gayri safi yurt içi hasılası 795 dolar, bölge ortalaması 1,429 dolar, Türkiye ortalaması 2,146 dolar…
Bingöl Türkiye ortalamasının altındadır.
Bingöl Türkiye de 66.sırada.
2014 yılında gelişmiş ve kalkınmış bir Türkiye’de durumlar nasıl?
2014 yılında kişi başına düşen gayri safi yurt içi hasıla 10,537 dolar,
Ciddi bir büyüme söz konusu.
Peki, şimdi ben soruyorum;
Bingöl de bu oran nasıl?
Bingöl, 4,374 dolarla Türkiye’de 76.sırada.
Bingöl’den sonra;
Van, Ağrı, Bitlis, Muş, Şırnak.
Komşu illerde kişi başına düşen yurt içi hasıla ve bu illerin sıralaması;
Sıra il Kişi başına düşen yurt içi hasıla
30. Tunceli 14,550 Dolar
54. Elazığ 10,097 Dolar
57. Erzincan 9922 Dolar
63. Diyarbakır 8029 Dolar
69. Erzurum 7255 Dolar
TÜİK verilerine göre, Türkiye’de var olan işletmelerin sadece %10,7’si Bingöl de faaliyet göstermektedir.
Bingöl’de iş yeri ve istihdam oranları incelendiğinde, toptan ve perakende ticaret, ulaştırma, depolama ve haberleşme ile lokanta ve kahvehane alanlarının en yaygın sektörler olduğu görülmektedir.
Bingöl’de 100,000 kişi başına düşen kurulan şirket ve kooperatiflerin sayısı 28’dir.
Bu oran Türkiye’de 66’dır.
Bingöl bu alanda da Türkiye ortalamasının yarısının altındadır.
Bingöl de Ticaret ve Sanayi odasının paylaştığı verilere göre, Odaya kayıtlı 53 işletme bulunmaktadır, bu işletmelerde 892 kişi istihdam edilmektedir.
İlde en fazla işletme sayısına sahip sektörler olarak; Gıda ve Yem ile yapı elemanları sektörleri ön planda olup, istihdam oranlarına bakıldığında ise ‘’sağlık’’ ve ‘’araç bakım-onarım’’ ve ‘’hayvancılık’’sektörlerinin işletme başına istihdam oranına göre nispeten büyük işletmeler olduğu görülmektedir.
Bingöl’de sanayiye yönelik tesis sayısının çok az olduğu görülmektedir.
Mevcut olan sanayi tesisleri de kamunun öncülüğü ve ortaklığında kurulmuştur.
Son 15 yıl içerisinde Bingöl’e kazandırılan eserler;
Bingöl Üniversitesi,
Havaalanı,
Çağrı merkezi,
Çapakçur Viyadüğü.
Türkiye’nin 81 vilayetinde de bu saydığımız yatırımların tamamı, hatta daha fazlası var.
Yine de Bingöl için taş üstüne taş koyan herkese, Bingöl halkı her zaman vefasını fazlasıyla göstermiştir.
Reel olmayan verilerle bile olsa, Bingöl’ün istihdamda üst sıralara çıkmış olması mutluluk verici.
Bingöl’e kazandırılan varlıkların tamamında istihdam edilenlerin büyük bir çoğunluğu, ihtiyaç sahibi ve ehil olanlardan değil, tamamen adamcılık ve adam kayırmacılık mantığıyla oralara yerleştirilmişlerdir.
Bu ilkesizliğe ve adaletsizliğe de bütün Bingöl halkı minnettardır.
