Halkın kanserden korunma konusunda farkındalığını arttırmak için ülkemizde her yıl 1-7 Nisan kanser haftası olarak kutlanmakta. Yılda binlerce insanın ölümüne neden olan Kanser hastalığında farkındalık yaratmak ve erken teşhis yöntemleri büyük önem taşımaktadır.

Günümüzün en önemli sağlık sorunlarından birisinin Kanser olduğunu dile getiren Dr. Feyzullah Alay, “Tanı ve tedavisindeki yenilikler, sağlık kuruluşlarından yararlanma olanaklarının artması, diğer hastalıkların tedavisindeki gelişmeler ve buna bağlı ortalama yaş süresinin uzaması gibi çeşitli nedenlerle kanserin önemi daha da artmakta; her gün daha çok sayıda kanserli hastaya tanı konabilmektedir. Kanser Haftası, halkımızın “Kanser Hastalığı” konusunda bilgilendirilme-bilinçlendirme farkındalık kazandırma çalışmalarına yoğunluk verilmesi nedeniyle kanser mücadelesinde oldukça önemli bir yer tutmaktadır.” dedi.

Ülkemizde, Dünya Sağlık Örgütünün önerdiği üç kanser türünde tarama yapıldığını belirten Dr. Feyzullah Alay açıklamasını şu şekilde devam ettirdi.

1. Kolorektal Kanser Taramaları: Kolorektal tarama programları ile henüz kansere dönüşmemiş polipleri ve erken dönem sınırlandırılmış kanserleri saptamak ve tedavi etmek mümkündür.

Standart risk grubundaki,  50-70 yaş aralığındaki erkek ve kadınlarda

• 2 yılda bir gaitada gizli kan testi,

• 10 yılda bir Kolonoskopi ile yapılmaktadır.

2. Meme Kanseri Taramaları: Meme kanseri, Türkiye için önemli bir halk sağlığı sorunu olup, kadınlarda en sık rastlanan kanserdir. Meme kanserini erken evrede yakalayabilmek için, kanserden ölümleri azalttığı düşünülen ve etkinliği kanıtlanmış tarama yöntemleri kullanılmaktadır. 

Kadınlarda meme kanseri tarama programı kapsamında;

• 20 yaşından sonra her kadına ayda bir kendi kendine meme muayenesi yapması için danışmanlığın verilmesi

• Yılda bir doktor tarafından klinik meme muayenesi

• 40-69 yaş arası kadınlara 2 yılda bir mamografi çekimi önerilmektedir.

3. Serviks Kanseri Taramaları: Serviks kanseri kadınlarda önemli bir sağlık sorunudur. Kanser öncüsü lezyonların varlığı ve kolay erişilebilir bir organ olması nedeniyle de erken teşhise uygun bir hastalıktır.

Kadınlarda serviks kanseri tarama programı kapsamında 30-65 yaş aralığındaki kadınlardan 5 yılda bir smear ve HPV -DNA testi yapılması önerilmektedir.

Tarama testleri için ilimizde bulunan; 

• Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM), 

• Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM) 

• Aile Sağlığı Merkezlerine (ASM) başvurmalısınız.

Tarama testlerinin her zaman yüzde yüz kanseri göstermez. Bazen kanser olmayan hastalarda varmış gibi bulgular verebileceği ve bazı kanser vakalarını da atlayabileceği hiç bir zaman unutulmamalıdır. İdrar torbası (mesane) kanseri, karaciğer kanseri, mide kanseri, yemek borusu kanseri, rahim kanseri, testis kanseri, prostat kanseri, over kanseri, ağız içi kanserler, nöroblastom, akciğer kanseri için tarama testleri tanı konmasında faydası olsa dahi hastaların sağ kalımını uzatmadığından günlük kullanıma girmemiştir.

Kanserden Korunmak İçin Ne Yapmalıyız?  

Dr. Alay Kanserden korunmak için neler yapılmasının gerektiğini bu şekilde sıraladı.

“Kanser, ülkemizde ve dünyada ölümlerin en yaygın nedenlerinden biri olarak gösterilmektedir. Kimyasal maddelere maruz kalmak, sigara ve alkol tüketmek, stres ve sağlıksız beslenmek, kanser vakalarının artmasına neden olur. Bu dış etkenlerden uzak durularak ve yaşam tarzı değişikliği, özellikle beslenme alışkanlıkları değiştirilerek, sigara ve alkol gibi alışkanlıklardan uzaklaşılarak ve hareketli bir yaşam ile kansere yakalanma oranı düşürülebilir…

1. Kişi ideal kilosunu korumaya çalışmalıdır.

2. Tek yönlü beslenmeden kaçınılmalıdır. Et, süt, tahıl, meyve- sebze ve yağ olmak üzere tüm besin gruplarından gün içinde uygun miktarlarda tüketilmelidir.

3. Günde 5 porsiyon meyve ve 2 porsiyon sebze yemeye dikkat edilmelidir.

4. Kanserden korunmada posa alımının çok önemlidir. Bu sebeple beyaz ekmek yerine çavdar, kepek veya tam buğday ekmeğini tercih edilmelidir. Kabuklarıyla yenebilen meyveler soyulmadan tüketilmelidir.

5. İdeal kilonun korunması amacıyla, fazla şeker tüketiminden kaçınılmalıdır.

6. Pişirme yöntemi olarak fırında veya haşlamayı tercih edilmelidir. Kızartmalardan uzak durulmalı, yemekleri fazla kavurmadan pişirilmelidir.

7. Sigara içmemek ve içilen ortamlarda bulunmamak önemlidir.

8. Hareketsizlikten kaçınılmalı, günlük fiziksel aktiviteleri artırmaya özen gösterilmelidir. Haftada en az 2 gün spor yapılması sağlıklı bir yaşam için önemli koşullardandır.

9. Günde 2-2,5 litre su tüketilmelidir.

10. Çay ve kahve tüketimi azaltılmalıdır. Kahve içerken süt tozu yerine yarım yağlı süt kullanılabilir. Asitli içecekler, hazır meyve suları gibi şeker içeriği yüksek içecekler yerine, az şekerli komposto, hoşaf, taze sıkılmış meyve suları içilebilir.

11. Aşırı alkol alımından uzak durulmalıdır.

12. İçerdiği Omega- 3 yağ asidinin olumlu etkilerinden faydalanmak için haftada 2 veya 3 kez balık tüketimi önemlidir.

13. Brokoli, karnabahar, lahana gibi antioksidan içeriği yüksek besinlerin tüketim sıklığı artırılmalıdır.

14. Her türlü besinin iyi yıkanıp temiz hazırlanmasına özen gösterilmeli ve temiz su kullanılmalıdır.

15. Kızartma yağları tekrar tekrar kullanılmamalıdır.

16. Doğrudan ateşte pişirilen yiyecekler haftada en fazla bir gün tüketilmelidir.

17. Günlük tuz tüketimi 5 gramın altında olmalıdır. Salamura, turşu gibi tuz oranı yüksek yiyeceklerin tüketimi sınırlandırılmalıdır.

18. Salam, sosis ve tütsülenmiş yiyecek gruplarından mümkün olduğunca uzak durulmalıdır.

19. Gün içinde 2 bardak süt veya yoğurt tüketimi önemlidir.

20. Özellikle yaz mevsiminde direkt güneş ışığından kaçınılmalıdır.”