Advert
as

NİMAJ CUM’Î

  • Faruk TELCİ
  • 2016-01-25 13:54:11
  • 3245 Görüntülenme
  •  

     

                    Şert wucub nimaj hot heb î:

    1-            Bisilmontî

    2-            Balix bîyayiş

    3-            Wayér aqil bîyayiş

    4-            Azadî

    5-            Comyerdî

    6-            Wayér sihhetın bîyayiş

    7-            Muqîm/welat di bîyayiş

     

    Şert kerdiş nimaj cum’î hîrî heb î:

     

    1-            Nimaj cum’î dew yaxut şehîr di kerdiş.

    2-            Nimaj cum’î kerdoxon ra çoras tén bibu. Qewlé Qedim dip é duyes tenon zî nimaj cum’î yenu kerdiş. Kom pé ina fetwa ‘emel bikeru u nimaj bikeru nimaj nîmruéj îade nîken u.

    3-            Qas muddét kerdiş nimaj cum’î wext bibu

     

    Ferz nimaj cum’î hîrî heb î:

     

    1-            Di xutbé.

    2-            In xutbon pay di wendiş u binaté yin di runitiş

    3-            Di qom nimaj cemeet di rî kerdiş.

    Bacurî vér ina şert vejya u va: “Qoma vérîn cemeet di rî kerdiş bes u. qoma vérîn di bad secdé diyin merdim îmom ra cîya bibu u xwi ser nimaj bikeru u temom bikeru cum’é yi tedo u. çimkî çiré yew nimaj di edét qomon nîyomo vatiş. Itya di çira bî u vatiş.”

     

     

    Heyét/Sunnét cum’î çar heb î:

     

    1-            Xusil guretiş u bedén xwi pakkerdiş. Wext xusul eştişî fecir ra destpé ken u. 

    2-            Pueton sipîyon xwi ra dayiş. Hemi sipî mumkîn nîbu qismék sipî bén bes u.

    3-            Nengon xwi u muyon dergon te ra kerdiş. Hérdî bibu weş kerdiş.

    4-            Buya weş xwi ra sawitiş

    5-            Rueja cumî zaf salawat ardiş

    6-            Şewa cum’î u ruejé y idi Suré Kehf wendiş

     

    Wendiş xutbé di qisé nîkerdiş sunnet u. Yew merdim wext şu comî u îmom xutbé wonenu yi rî lazimu di qom nimaj sivik bikeru u runiş u.

    RUKUN NİMAJ CUM’Î

    1-            Homé rî hemd kerdiş: El-hemdu lîllahî

    2-            Péxembér rî selawat ardiş: Ellahumme sellî ‘ela Muhemmed

    3-            Tewsîye kerdiş: Homé ri îtaat bikerén yaxut Homé ra bitersén

    Gereka in hîrî rukun her di xutbeyon di zî bîyen ca

    4-            Di xutbeyon ra yew di ayeték temom wendiş. Dergi bi zî bu nîmé ayet wendiş nîben u.

    5-            Xutbé diyin di bisilmono rî dua kerdiş.

    ŞERT XUTBÊ

    1-            Wendiş ponc ruknon ‘erebî wendiş

    2-            Nimaj cum’î kerdoxon ra çoras/duyes tenon gueştaîyé xutbé kerdiş

    3-            Kelîmeyon xutbé tîdima wendiş

    4-            Wendox xutbé destbajin bîyayiş

    5-            Sér wendoxî di pîsî nîbîyayiş

     

    SUNNÊT XUTBÊ

    1-            Xutbe mînber di ya zî ca berz di wendiş

    2-            Selom dayiş wendox cemeet

    3-            Bad azon zerî vercu dué azon wendiş u badcu xutbe wendiş. Azon vérîn ku teber di yenu wendiş wext Hz. Osman di destpé bî u.

    4-            Xutbe aşîkar u kilm bu

    5-            Bad qediyayiş xutbé dîrekt şiyiş mîhrab u destpékerdiş nimaj cum’î

    6-            Qoma vérîn di Suré Cum’î u qoma diyin di Suré Munafiq yaxut qoma vérîn di Suré E’la u qoma diyin di Suré Xaşîye wendiş.

    7-            Fatîha u sureyon eşkera wendiş.

     

    MEKRUH XUTBÊ

    1-            Xutbe di hukumdaron medihkerdiş mekruh u.

    2-            Xutbé diyin zaf kilm wendiş.

     

    Azon diyin dima her tewir érnayiş u ruetiş herom u.

    Kom biresu yew qoma cum’î reso nimaj cum’î. Kom ruku qoma diyin ra ver biresu îmom nimaj cum’î ken u. La kom ruku qoma diyin dima biresu îmom, nîyeté cum’î bîyaru zî, çar qom nimaj nîmruéj ken u.

    Yew suez esta u mené ya in nimaj u.

    “Nîyet ard la nimaj nîkerd u nimaj kerd la nîyet nîkerd.”

     

    Çimkî qé nimaj cum’î nîyet ardu la nimaj cum’î nîkerdu u nimaj nîmruéj kerdu la nîyet nîard a.

    Faruk TELCİ
    Faruk TELCİ
    KÖŞE YAZARI
    BİYOGRAFİ